ບົດທີ 2
ຈຸດປະສົງ: ເມືອຜູ້ຮຽນຈະໄດ້ຮັບຮູ້ບັນຫາຫົວຂໍ້ດັ່ງນີ້:
2.1.ເງິນຕາ (ເງິນກີບ) ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ແຕ່ ປີ ຄສ 1373 -
1478
2.2.ເງິນຕາສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດແຕ່ປີ 1875 – 1954.
2.3.ເງິນກີບລາວອິດສະຫຼະ 1945 - 1946 (ວັນທີ 12 ຕຸລາ 1945,
ລາວໄດ້ປະກາດເອກລາດຈາກຝຣັ່ງເສດເປັນຄັ່ງທຳອິດ ແລະ ໄດ້ພິມເງິນຂອງຕົນເອງອອກໃຊ້).
2.4.ເງິນຕາສະໄໝຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ) ແຕ່ປີ 1952 -
1975.
2.5.ການກຳເນີດ ແລະ ຄວາມເປັນມາຂອງເງິນກີບຄັງໄຂໃນປີ 1962.
2.6.ການກຳເນີດຂຶ້ນ ແລະ ຄວາມເປັນມາຂອງເງິນກີບປົດປ່ອຍແຕ່ປີ 1968
- 1979
2.7.ການກຳເນີດເງິນຕາສະໄໝປະຈຸບັນ (ເງິນກີບທະນາຄານ) ແຕ່ປີ 1979 ເຖິງປະຈຸບັນ
2.1.ເງິນຕາ (ເງິນກີບ) ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ແຕ່ ປີ ຄສ 1373 - 1478.
ເວົ້າເຖິງເງິນຕາເວລານັ້ນ ແມ່ນຖືກເອົາ ບາດ ເປັນຫົວໝວ່ຍ, ຕ່ຳກວ່າບາດແມ່ນມາສົກ, ລ່ຳ, ຕ່ຳສຸດແມ່ນເບ້ຍ, ສູງສຸດແມ່ນຮ້ອຍ. ເງິນຕາສະໄໝນັ້ນ ມີລໍາດັບຫົວໝວ່ຍມີນໍ້ານັກເປັນຂັ້ນ ຮ້ອຍ, ບາດ, ມາສົກ, ລ່ຳ ແລະ ເບ້ຍເຊັ່ນ:
12
ເບ້ຍ = 1 ລ່ຳ ຫຼື ເປັນເຟືອງ
2 ລ່ຳ
=
1 ມາສົກ
24
ເບ້ຍ =
1 ມາສົກ
5
ມາສົກ = 1 ບາດ
10 ບາດ
=
1 ຮ້ອຍ
4 ບາດ
=
1 ຕຳລຶງ
1 ບາດ
=
4
ສະຫຼຶງ
1 ສະຫຼຶງ
=
10
ຫຸນ
1 ຫຸນ = 10 ຫຼີ້.
2.1.1.ເງິນຫອຍ, ເງິນລາດ, ເງິນຮ້ອຍ (ເງິນສ້ຽນ), ເງິນໝາກຄໍ້, ເງິນກ້ອນ, ເງິນຕູ້, ເງິນຮາງ (ເງິນຂັນ) ສະ ໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຄສ 1373 - 1478.
1.ເງິນຫອຍ ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຄສ 1373 – 1478
2.ເງິນລາດ ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຄສ 1373 – 1478.
3.ເງິນຮ້ອຍ (ເງິນສ້ຽນ) ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຄສ 1373 – 1478.
4.ເງິນໝາກຄໍ້ ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຄສ 1373 – 1478
5.ເງິນກ້ອນ ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຄສ 1373 – 1478.
6.ເງິນຕູ້ ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຄສ 1373 – 1478.
7.ເງິນຮາງ (ເງິນຂັນ) ສະໄໝອານາຈັກລາວລ້ານຊ້າງ ຄສ 1373 – 1478.
2.2.ເງິນຕາສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດແຕ່ປີ 1875 – 1954.
ປະກອບດວ້ຍ:
1.ເງິນຫຼຽນໂລຫະ ສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1875 – 1946.
2.ເງິນເຈ້ຍ ສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຈໍລະຈອນ ຢູ່ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ກຳປູເຈຍປີ 1939 – 1942.
3.ເງິນກີບອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ 1 ກີບ (UNE PIASTRE) ປີ 1939 – 1942.
2.2.1.ເງິນຫຼຽນໂລຫະສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1875 – 1946.
ປະກອບດວ້ຍ:
- ເງິນບີ້ ສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1896 – 1946.
- ເງິນຫຼຽນສະຕາງແດງສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1887 – 1946.
- ເງິນກີບຫົວໝາມສະໄໝ ອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1896 – 1946.
- ຫຼຽນນິແກນ ສະໄໝ ອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1923 – 1946.
- ຫຼຽນເງິນກີບຫົວໂລ້ນ ສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1931 – 1946.
- ຫຼຽນສະຕາງ ສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1935 – 1946.
- ຫຼຽນນິແກນ ສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຄ.ສ 1939 – 1946.
- ເງິນສົດໝຶ່ງເບ້ຍ ສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ 1943 – 1946.
2.2.2.ເງິນເຈ້ຍ ສະໄໝອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ ຈໍລະຈອນຢູ່ ລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ກຳປູເຈຍ ປີ 1939 –
1942.
ໃນໄລຍະປີ 1939– 1942 ທີ່ຝຣັ່ງເສດເຂົ້າມາປົກຄອງສາມຊາດອິນດູຈີນ, ຝຣັ່ງເສດໄດ້ຈັດຕັ້ງຫໍທະນະບັດແຫ່ງຊາດລາວຂຶ້ນໃນເດືອນ ທັນວາ ປີ 1951 ຕາມການຕົກລົງວ່າດ້ວຍການສ້າງຕັ້ງສະຖາບັນພິມຈຳໜ່າຍເງິນຂອງສາມຊາດອິນດູຈີນ ໃນເດືອນທັນວາ ປີ 1950 ຂຶ້ນເພື່ອພິມຈຳໜ່າຍເງິນປຽດສ໌ອິນດູຈີນອອກນາໍໃຊ້ຮ່ວມກັນຢູ່ 3 ຊາດອິນດູຈີນຄື: ປະເທດລາວ, ຫວຽດນາມ ແລະ ກໍາປູເຈຍທີ່ເປັນເອກະລັກຂອງແຕ່ລະຊາດ (ຮູບພາບເງິນປຽດສ໌ອິນດູຈີນທີ່ເປັນເອກະລັກຫວຽດນາມ ແລະ ກຳປູເຈຍ.
2.2.3.ເງິນກີບອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ 1 ກີບ (UNE PIASTRE) ປີ 1939 – 1942.
- ເງິນກີບອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ
1 ກີບ (UNE PIASTRES) ປີ
1953 – 1954
- ເງິນກີບອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ
5 ກີບ (CINQ PIASTRES) ປີ 1954
- ເງິນກີບອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ
10 ກີບ (DIX PIASTRES) ປີ 1953 - 1954
- ເງິນກີບອິນດູຈີນ - ຝຣັ່ງເສດ
100 ກີບ (CENT PIASTRES) ປີ 1954
2.3.ເງິນກີບລາວອິດສະຫຼະ 1945 - 1946 (ວັນທີ 12 ຕຸລາ 1945, ລາວໄດ້ປະກາດເອກລາດຈາກຝຣັ່ງເສດເປັນຄັ່ງທຳອິດ ແລະ ໄດ້ພິມເງິນຂອງຕົນເອງອອກໃຊ້).
ປະກອບມີ:
1.ເງິນກີບລາວອິດສະຫຼະ (ເງິນກະຕ່າຍ) ປີ 1945 – 1946 ປະເພດໃບ 50 ອັດ.
2.ເງິນກີບລາວອິດສະຫຼະ (ເງິນກະຕ່າຍ) 1953 – 1954 ປະເພດໃບ 10 ອັດ ແລະ 20 ອັດ.
3.ເງິນກີບລ່ວອິດສະຫຼະ (ເງິນກະຕ່າຍ) ປີ 1945 – 1946 ປະເພດ 10 ກີບ.
2.4.ເງິນຕາສະໄໝຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ) ແຕ່ປີ 1952 – 1975.
ປະກອບດ້ວຍ:
1.ຫຼຽນອັດ ສະໄໝອານາຈັກລາວ ປີ
1952.
2.ເງິນກີບຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ)
ລຸ້ນທີ I ປີ 1957
3.ເງິນກີບຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ)
ລຸ້ນທີ II ປີ 1962
4.ເງິນກີບຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ)
ລຸ້ນທີ III ປີ 1963
5.ເງິນກີບຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ)
ລຸ້ນທີ IV ປີ 1974 –
1975
2.4.1.ຫຼຽນອັດ ສະໄໝອານາຈັກລາວ ປີ 1952.
10 ອັດ (10 cents), 20 ອັດ (20 cents), 50 ອັດ (50 cents)
2.4.2.ເງິນກີບຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ) ລຸ້ນທີ I ປີ 1957
- ປະເພດໃບ 1 ກີບ, 5 ກີບ, 10 ກີບ,
20 ກີບ, 50 ກີບ, ປີ
1957
- ປະເພດໃບ 100 ກີບ (CENT KIP) ປີ 1957
- ປະເພດໃບ 500 ກີບ (CINQ CENTS KIP)
ປີ 1957
2.4.3.ເງິນກີບຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ) ລຸ້ນທີ II ປີ 1962
- ປະເພດໃບ 1 ກີບ (UN KIP) ປີ 1962
- ປະເພດໃບ 5 ກີບ (CINQ KIP) ປີ 1962
-
ປະເພດໃບ 10 ກີບ (DIX KIP) ປີ 1962
2.4.4.ເງິນກີບຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ) ລຸ້ນທີ III ປີ 1963
- ປະເພດໃບ 20 ກີບ (VINGT KIP)
ປີ 1963
- ປະເພດໃບ 50 ກີບ (CINQUATE KIP)
ປີ 1963
- ປະເພດໃບ 200 ກີບ (DEUX KIP) ປີ 1963
- ປະເພດໃບ 1.000 ກີບ (MILL KIP) ປີ 196
2.4.5.ເງິນກີບຣາຊະອານາຈັກລາວ (ເງິນກີບວຽງຈັນ) ລຸ້ນທີ IV ປີ 1974–1975
- ປະເພດໃບ 10 ກີບ (CENT KIP) ປີ 1974 – 1975
- ປະເພດໃບ 100 ກີບ (CENT KIP) ປີ 1974 – 1975
- ປະເພດໃບ 500 ກີບ (CINQ CENTS KIP)
ປີ 1974 – 1975
- ປະເພດໃບ 1.000 ກີບ (MILL KIP) ປີ 1974 – 1975
- ປະເພດໃບ 5.000 ກີບ (CINQ MILLE KIP)
ປີ 1975
2.5.ການກຳເນີດ ແລະ ຄວາມເປັນມາຂອງເງິນກີບຄັງໄຂໃນປີ 1962
2.5.1.ເງິນກີບຄັງໄຂ ປີ 1962
- ປະເພດໃບ 1 ກີບ (UN KIP) ປີ 1962
- ປະເພດໃບ 5 ກີບ (CINQ KIP) ປີ 1962
- ປະເພດໃບ 10 ກີບ (DIX KIP) ປີ 1962
- ປະເພດໃບ 20 ກີບ (VINGT KIP)
ປີ 1962
- ປະເພດໃບ 50 ກີບ (CINQUATE KIP)
ປີ 1962
2.6.ການກຳເນີດຂຶ້ນ ແລະ ຄວາມເປັນມາຂອງເງິນກີບປົດປ່ອຍແຕ່ປີ 1968 – 1979
ປະກອບມີ:
1.ປະເພດໃບ 1 ກີບ ປີ
1968 – 1979
2.ປະເພດໃບ 10 ກີບ
ປີ 1968 – 1979
3.ປະເພດໃບ 20 ກີບ
ປີ 1968 – 1979
4.ປະເພດໃບ 50 ກີບ
ປີ 1968 – 1979
5.ປະເພດໃບ 100 ກີບ
ປີ 1968 – 1979
6.ປະເພດໃບ 200 ກີບ
ປີ 1968 – 1979
7.ປະເພດໃບ 500 ກີບ
ປີ 1968 – 1979
2.7.ການກຳເນີດເງິນຕາສະໄໝປະຈຸບັນ (ເງິນກີບທະນາຄານ) ແຕ່ປີ 1979 ເຖິງປະຈຸບັນ
ປະກອບມີ:
1.ເງິນກີບທະນາຄານ ປະເພດໃບ
1 ກີບ, 5 ກີບ, 10 ກີບ, 20 ກີບ ແລະ 50 ກີບ ປີ 1979.
2.ຫຼຽນອັດ ປະເພດ 10 ອັດ, 20 ອັດ, 50
ອັດ ພິມຈຳໝ່າຍ ປີ 1980
3.ປະເພດໃບ 100 ກີບ ປີ 1988
4.ປະເພດໃບ 500 ກີບ ປີ 1988
5.ປະເພດໃບ 1.000 ກີບ ລຸ້ນ I ປີ 1992
6.ປະເພດໃບ 1.000 ກີບ ລຸ້ນ II,III ແລະ VI
7.ປະເພດໃບ 2.000 ກີບ ລຸ້ນ I ປີ 1997
8.ປະເພດໃບ 5.000 ກີບ ລຸ້ນ I ປີ 1997
9.ປະເພດໃບ 1.000 ກີບ ລຸ້ນ V ປີ 1998
10.ປະເພດໃບ
10.000 ກີບ ລຸ້ນ ປີ 2002
11.ປະເພດໃບ
20.000 ກີບ ລຸ້ນ ປີ 2002
12.ເງິນກີບທະນາຄານ
ປັບປຸງ ປີ 2003
13.ປະເພດໃບ
50.000 ກີບ ລຸ້ນ ປີ 2004
14.ປະເພດໃບ
100.000 ກີບ ລຸ້ນ ປີ 2011
15.ປະເພດໃບ
2.000 ກີບ ລຸ້ນ ປີ 2011 (ປັບປຸງໃໝ່)
2.7.1.ເງິນກີບທະນາຄານ ປະເພດໃບ 1 ກີບ, 5 ກີບ, 10 ກີບ, 20 ກີບ ແລະ 50 ກີບ ປີ 1979.
- ປະເພດໃບ 1 ກີບ ປີ 1979
- ປະເພດໃບ 5 ກີບ ປີ 1979
- ປະເພດໃບ 10 ກີບ ປີ 1979
- ປະເພດໃບ 20 ກີບ ປີ 1979
- ປະເພດໃບ 50 ກີບ ປີ 1979
